Een hart onder de riem steken: “Hoog, kijk omhoog!”
Met Pinksteren was de tekst uit Romeinen 5:5 heel toepasselijk. “Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de Heilige Geest, die ons gegeven is.”
Hoop is van levensbelang. Zonder hoop leven mensen korter. Om maar niet te spreken van de vreugde die zij mislopen. Hoop is niet iets wat goedkoop is. Het is niet zo van ‘we hopen maar dat het goedkomt’ waarbij het dus ook evenzogoed slecht kan aflopen. Hoop is niet vrijblijvend, want dan heb je er niets aan. Hoop moet krachtig zijn en je dus ook kracht geven. Hoop moet je beschermen tegen angst en wanhoop. Hoop is een schild om je heen dat je beschermt en overeind houdt. Om die hoop vast te houden, heb je soms hulp nodig. We noemen dat ook wel ‘iemand een hart onder de riem steken’. Die uitdrukking zegt meer als je de achtergrond weet. De riem liep vroeger schuin over het bovenlichaam. Het hart staat voor moed, want de uitdrukking komt oorspronkelijk uit de krijgsmacht. En zonder moed kon en kun je niet vechten. Dus is daarvoor geregeld ‘iemand een hart onder de riem steken’ noodzakelijk.
We gebruiken die uitdrukking ook nu nog. “Iemand een hart onder de riem steken.” Hij wordt gebruikt om iets opbeurends te zeggen. Om iemand te helpen weer wat moed te vinden om verder te gaan. Sommige christenen zeggen ook weleens “bemoedigen’. Toen ik heel erg ziek was, werd ik weleens niet goed van sommige mensen die met een uitgestreken gezicht kwamen ‘bemoedigen’. En dat ook zo benoemden. “Ik kom je nu eerst even bemoedigen.” Dat klinkt niet dankbaar, dat weet ik. Maar écht bemoedigen is niet goedkoop melden dat alles een reden heeft of dat alles wel goed zal komen. Echt bemoedigen is soms niets zeggen. Gewoon naast iemand staan of zitten. Delen dat je soms ook niets snapt van God. Delen dat je soms niets ziet van de geweldige dingen die God kan doen. Dat is iets anders dan de vier vrienden van Job deden om te proberen hem te troosten en een hart onder de riem te steken. Dat is ontzettend moeilijk, want je geeft dan ook al je eigen (schijn)zekerheden op. Ook je eigen wereld wordt niet meer voorspelbaar en beheersbaar.
Toch is dat de enige manier om iemand een hart onder de riem te steken. Elke andere manier helpt niets en duwt de getroffene alleen nog maar verder de grond in. Samen kijken naar die God die van ons houdt. Die God die we niet in onze broekzak hebben en kunnen bespelen of zelfs manipuleren. Dié God die zoals Paulus in Romeinen 15:13 wenst: “Moge God, die ons hoop geeft, u in het geloof geheel en al vervullen met vreugde en vrede, zodat uw hoop overvloedig zal zijn door de kracht van de Heilige Geest.” Samen omhoog kijken naar onze God die betrouwbaar is, Die nooit verloren zal laten gaan wat Zijn hand begon.
Een halve eeuw geleden zong Ramses Shaffy het al: “Hoog Sammy, kijk omhoog Sammy, er is er Eén die van je houdt!” Ik zong dat altijd als ik de haren waste van de kinderen. Dan keken ze omhoog en kwam er geen shampoo in hun ogen. Ook nu we allemaal volwassen zijn, geldt dit advies nog. Kijk omhoog! Zo stijgen we boven onze moeilijkheden, ons verdriet en onze niet uitgekomen verwachtingen en teleurstellingen uit. Zó houden we ons oog gericht op Jezus, die ook door alle moeilijkheden is heengegaan. Zó kan de Heilige Geest in ons hart werken dat regelmatig moed nodig heeft om door te gaan. Onze hoop on dié God zal nooit worden beschaamd!